حدیث روز
امام حسن مجتبی«ع»:
برای دنیایت چنان کن کـه گویا همیشه زنده خواهی بود، و برای آخرتت چنان تلاش کن کـه گویا همین فردا خواهی مرد.
بحارالانوار؛ ج ۷۵؛ ص ۱۰۹
حدیث روز
امام حسن مجتبی«ع»:
برای دنیایت چنان کن کـه گویا همیشه زنده خواهی بود، و برای آخرتت چنان تلاش کن کـه گویا همین فردا خواهی مرد.
بحارالانوار؛ ج ۷۵؛ ص ۱۰۹
امام جواد «علیه السلام»
ثَلاثٌ یَبْلُغْنَ بِالْعَبْدِ رِضْوانَ اللّهِ: کَثْرَةُ الاْسْتِغْفارِ، وَ خَفْضِ الْجْانِبِ، وَ کَثْرَةِ الصَّدَقَةَ.
سه چیز، سبب رسیدن به رضوان خداى متعال است:
١. نسبت به گناهان و خطاها، زیاد استغفار و اظهار ندامت کردن؛
٢. اهل تواضع کردن و فروتن بودن؛
۳. صدقه و کارهای خیر بسیار انجام دادن.
با پشتوانه برگزاری موفق نخستین دوره؛ فراخوان دومین دوره از طرح «ماموریت کتابخانه من» منتشر شد پس از تجربه برگزاری موفق اولین دوره از طرح «مأموریت کتابخانۀ من» در سال گذشته، فراخوان اجرای محدود دوره دوم از این طرح منتشر شد. به گزارش پایگاه اطلاعرسانی نهاد کتابخانههای عمومی کشور، با تعیین مقاصد آرمانی کتابخانههای عمومی کشور (شامل مأموریت، چشمانداز و ارزش)، گام نخست برنامهریزی راهبردی برداشته شده است و اجرای عملیاتی آن در گسترۀ ملی در دستور کار قرار دارد. بر این اساس اجرای طرح «مأموریت کتابخانۀ من» که به منظور ایجاد تاثیر واقعی در زندگی مردم، به طراحی خدمات و برنامههای متناسب هر کتابخانه بر اساس جامعۀ خدمتگیر خود میپردازد، در دستور کار نهاد کتابخانههای عمومی قرار گرفت که دوره اول این طرح در سال ۱۳۹۹ با مشارکت ۲۵ کتابخانه عمومی برگزار شد که با نتایج موفقی همراه بود. معاونت برنامهریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات نهاد با انتشار فراخوان دومین دوره در دومین دوره طرح «مأموریت کتابخانۀ من» در نظر دارد گامهای بعدی برای پیادهسازی برنامه راهبردی کتابخانهها را اجرایی کند. به این منظور دومین دوره از اجرای محدود این طرح از ابتدای مرداد ۱۴۰۰ با مشارکت جمعی از مسئولان کتابخانههای عمومی و همراهی کتابداران این کتابخانهها آغاز میشود. دراین طرح از یکسو، مسئولان کتابخانههای منتخب، آموزشهای اولیه را دریافت میکنند و در کار گروهی به همراه دیگر کتابداران کتابخانه، گام به گام به رصد محیطی، تحلیل جامعه خدمتگیر، برنامهریزی کتابخانهای، همفکری در کتابخانه، مذاکره با ذینفعان، تعامل با رسانههای محلی و... میپردازند. از سوی دیگر، دفتر برنامه ریزی نهاد، این فعالیتها را در قالب چهار فرایند اصلی تحلیل، تدوین، توافق و ترویج مأموریت کتابخانه پیش میبرد تا هر کتابخانه قادر شود بر اساس جامعۀ خدمتگیر خود، خدمات و برنامههای متناسبی طراحی و آنها را اولویتبندی کند. همچنین شناسایی جمعیت خدمتگیر کتابخانه و نیازهای آنها؛ تدوین خدمات و برنامههای مناسب کتابخانه بهصورت اولویتبندی شده؛ رسیدن به توافق بر محتوای بیانیۀ مأموریت خاص کتابخانه؛ و ترویج بیانیۀ مأموریت میان ذینفعان مختلف کتابخانه از جمله اهداف اجرای مرحله دوم طرح «ماموریت کتابخانه من» در این فراخوان است. گفتنی است این طرح با مشارکت تعداد محدودی از مسئولان کتابخانههای عمومی داوطلب که بیشترین امتیاز را در فرم ثبتنام کسب کنند، انجام میشود. بر این اساس مسئولان کتابخانههایی که آمادگی و علاقۀ لازم برای مشارکت فعال در این طرح را دارند، میتوانند از روز ۱۵ تیر تا جمعه ۲۵ تیر ۱۴۰۰ با مراجعه به آدرس http://nppl.ir/stplan کاربرگ ثبتنام را تکمیل کنند. همچنین مهلت ثبت نام برای بازماندگان تا روز پنج شنبه ۳۱ تیر با کسر امتیاز تمدید خواهد شد. بر اساس اعلام معاونت برنامهریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات نهاد، پس از برگزاری چندین دوره از این طرح، با استفاده از تجربیات و دستاوردهای عملی، طرح فراگیر «مأموریت کتابخانۀ من» برای دیگر کتابخانههای کشور نیز آمادۀ اجرا خواهد شد.
مطالعه بیشتر درباره «کتاب و کتابخوانی» کتاب و کتابخوانی از جمله مهمترین دغدغههای رهبر معظم انقلاب در حوزه فرهنگ است.
ایشان تاکید بسیار زیادی بر انس با کتاب در میان همه اقشار بخصوص جوانان داشته و دارند. ایشان با بیان راهکارهایی ایجاد فضای کتابخوانی در جامعه را نیز فریضه قلمداد میکنند که باعث طراوت فکری و روحی انسانها میشود. میتوان گفت دیدارها، تقریظها و تجلیلهایشان از کتب دفاع مقدس نشان دهنده اهتمام ویژه معظم له به نوشتجات جنگ و دفاع مقدس است.
ایشان درباره توجه به مسئله کتاب میفرمایند: «کتاب مجموعهاى است از محصولات یک فکر، یک اندیشه، یک ذوق، یک هنر؛ مجموعهاى است از یافتههاى یک یا چند انسان. ما خیلى باید مغتنم بشمریم که از محصول فکر آحاد گوناگون بشر استفاده کنیم؛ این کارى است که کتاب به ما تقدیم میکند، هدیه میکند؛ این هدیهى کتاب به ماست.
لذا کتاب یک پدیده و یک موجود ذىقیمت است؛ همیشه اینجور بوده است، در آینده هم همین جور خواهد بود. لذاست که به کتاب بایستى اهتمام ورزید.» ۱۳۹۰/۰۴/۲۹
«صمد بهرنگی» داستان نویس، مترجم، محقق فولکلور آذربایجانی، منتقد اجتماعی و آموزگار در جوانی تحصیل در رشتهی زبان و ادبیات انگلیسی در دانشگاه تبریز را آغاز کرد و از همان زمان به شعر و ادبیات علاقهی فراوانی داشت.
او از همان دوران تدریس در مدارس را آغاز کرد و تا پایان عمرش آموزگار دغدغهمندی بود. او بر زبانهای آذری و ترکی آذربایجانی تسلط داشت و اشعار بزرگانی همچون «مهدی اخوان ثالث»، «فروغ فرخزاد»، «احمد شاملو» و «نیما یوشیج» را ترجمه میکرد. او بسیار برای آموزش کودکان ارزش قائل بود و فرهنگ از جمله دغدغههای اصلیش بود. او در روستاها مختلف از جمله آذرشهر، ممقان، قاضیجهان، گوگان، و آخیجهان در استان آذربایجان شرقی تدریس میکرد و با دوستانش در روزنامهی فکاهی دیواریی به نام «خنده» طنزنویسی را دنبال میکردند. «صمد بهرنگی» اولین اثرش به نام «عادت» را در سال 1339 منتشر کرد و پس از آن داستان «تلخون» را نوشت. او این داستان را با الهام از یک افسانهی محلی آذربایجانی به زبان آذری نوشت و آن را با نام مستعار «ص قارانقوش» در کتاب هفته منتشر کرد؛ متن فارسی این داستان سال 1340 منتشر شد. «بهرنگی» سال 1342 «الفبای آذری» را نوشت که بهواسطهی «جلال آل احمد» به انجمن پیکار با بیسوادی معرفی شد.
این نویسنده علاوه بر نوشتن داستان، مقالات متعددی نیز مینوشت که در روزنامهی «مهد آزادی» منتشر میشد. او این آثارش را بانامهای مستعار «داریوش نواب مرغی»، «چنگیز مرآتی»، «بابک»، «افشین پرویزی» و «باتمیش» به چاپ میرساند. مهمترین اثر و به عبارتی تاثیر گذارترین اثری که از صمد بهرنگی به جا مانده است، کتاب ارزشمند ماهی سیاه کوچولو است که تا مدت ها نقش بیانیه غیر رسمی سازمان چریک های فدایی خلق ایران را ایفا کرد.
صمد بهرنگی را به نـوعی مـیتوان «هانس کـریستین آنـدرسن» ایـران نامید زیرا بـا در نظر گرفتن برخی ویژگیهای آثارش، باید او را بنیانگذار ادبیات داستانی کودک و نوجوان به معنای امروزی دانـست.
چهاردهم تیرماه به عنوان «روز قلم» فرصتی است برای یادآوری منزلت و حرمت قلم و صاحبان آن که عمر خود را برای ارتقای فرهنگ و هنر این مرز و بوم در طبق اخلاص گذاشتهاند.
چهاردهم تیرماه از سال ۱۳۸۱ پس از تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، به عنوان «روز قلم» در تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران ثبت شد. البته توجه به قلم در سرزمین ما پیشینهای دیرینه دارد.
سدهها پیش در ایران باستان، تیرگان یکی از مهمترین جشنهای ایران باستان بوده که آیینهای مخصوصی داشته و یکی از آنها پاسداشت قلم بوده است.
یکی از دلایلی که برای این جشن ذکر شده، این است که در این روز، هوشنگ، پادشاه پیشدادی ایران، نویسندگان و کاتبان را به رسمیت شناخت و آنان را گرامی داشت. مردم جشن گرفتند و آن جشن به یاد ارجمندی قلم بر جای ماند. دلیل دیگری هم که برای این جشن ثبت شده، این است که به نوشته ابوریحان بیرونی، ظاهرا چهاردهم تیرماه، روز ستاره تیر یا عطارد است و چون عطارد، کاتب ستارگان است، میتوان این روز را روز نویسنده نامید.
در دین اسلام نیز جایگاه قلم چنان بالاست که خداوند به آن قسم میخورد: «ن وَ الْقَلَمِ وَ ما یَسْطُرُونَ؛ سوگند به قلم و آنچه نویسند». پس از انقلاب، نویسندگان و شاعران سرشناسی چون محمدعلی سپانلو این روز تیرماه را به عنوان روز قلم و نویسنده پیشنهاد دادند، تا اینکه سرانجام در پی پیشنهاد انجمن قلم، ۱۴ تیرماه از سال ۱۳۸۱ به عنوان «روز قلم» نامگذاری شد. البته محمدرضا سرشار از مسئولان انجمن قلم میگوید: پیشنهاد ما روز نزول سوره قلم بود، اما ظاهرا روز ۱۴ تیر را که در یکی از کتابهای باستانی مربوط به جشن تیرگان است برای این روز انتخاب کردند. درباره جشن تیرگان نوشته شده است ایرانیان باستان از ۱۳ تیرماه به مدت ۱۰ روز جشن تیرگان برگزار میکردهاند و روز ۱۴ تیر روز عطارد بوده که آن را کاتب دیگر سیارات مینامیدهاند. مسئولان وقت نیز گشتند یک مناسبت ایران باستانی برای روز قلم پیدا کردند.
در نهایت ۱۴ تیر به نام «روز قلم» در تقویم رسمی کشورمان نام گرفته اما این مناسبت هنوز چندان در میان مردم و حتی اصحاب قلم و اندیشه شناختهشده نیست و در این سالها برنامههای چندانی برای معرفی و شناساندن و ارج نهادن این روز درنظر گرفته نشده و اگر برنامههایی بوده، بسیار کم بوده است.
دین مبین اسلام و کلام الله مجید برای مطالعه و کتابخوانی و کسب علم ارزش و اعتبار خاصی قائل شده است.
اهمیت کتابخوانی در اسلام به قدری است که معجزة پیامبر اکرم (ص) از نوع کتاب است و در این کتاب مقدس هم اولین آیاتی که بر پیامبر (ص) نازل شده با امر به خواندن و الفاظ کتاب، قلم، و علم توام شده است.
اهمیت کتاب و کتابخوانی و عظمت و شرافت کتاب در اسلام تا حدی است که خداوند متعال به قلم و به آنچه می نویسد، قسم یاد می کند. هدف این پژوهش، بررسی جایگاه، معنا، و مفهوم کتاب و کتابخوانی از منظر قرآن کریم، دین مبین اسلام، پیامبر اسلام(ص)، و ائمۀ اطهار(ع) است. همچنین نقش کتاب در هدایت، رستگاری، و پیشرفت علمی و فرهنگی انسان ها و جامعة بشری مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.
این مطالعه به روش کتابخانه ای و از طریق تحلیل محتوای کلام الله مجید، احادیث، و سایر متون موجود انجام گرفته است.
قرآن کریم در مورد «کتاب» معانی اصطلاحی مختلفی را اطلاق کرده است: الف) کتب شرایع دین، ب) کتبی که اعمال بندگان را ثبت و ضبط می کند، و ج) کتبی که جزئیات نظام هستی و حوادث واقعه را ثبت و ضبط می کند. هم در قرآن و هم در روایات و گفتار بزرگان بر نقش سازندة کتاب و کتابخوانی در رشد و تعالی فکری و اجتماعی انسان ها با تاکید فراوان اشاره شده است. به طوری که، در یک تقسیم بندی جالب، جوامع بشری را به دو قسمت جوامع دارای کتاب و جوامع بدون کتاب تقسیم می کند.
همچنین، قرآن و روایات، کتاب و کتابخوانی را وسیله ای برای حفظ و سازماندهی و انتقال ذخایر فرهنگی و علمی به نسل های آینده دانسته بر تاثیرات معنوی و اخروی مطالعه و به میراث گذاشتن دانش برای آیندگان اشارات فراوان می کند. قرآن کریم، به سبب اینکه برای علم و دانش و کسب علم و تفکر در پدیده های جهان هستی اهمیت خاصی قائل شده است، به تبع آن، برای دانشمندان و علمای دین و دانش هم فضیلت و اعتبار خاصی قائل شده و ویژگی مهم علم و دانش را، دوام و ماندگاری منافع آن هم در این دنیا و هم در آخرت برای افراد دانسته است.
به طوری که، در روایات و احادیث هم عالمان بر عابدان برتری دارند؛ چون منافع عبادت فقط شامل شخص عابد است ولی منافع علم هم شامل عالم و هم شامل سایر افراد می شود. به طوری که، در قرآن و اسلام، کتاب و کتابخوانی از جایگاهی بس عظیم برخوردار است.
بررسی آماری محتوای کلام الله مجید نشان داد که واژۀ کتاب به اشکال مختلف 255 بار، واژۀ علم 582 بار، واژۀ قلم 2 بار، و واژۀ اقرا 3 بار در قرآن تکرار شده است. در نتیجه مطالعه و کتابخوانی و تحصیل علم و دانش از فرایض بسیار موکد در دین مبین اسلام، قرآن کریم و احادیث و گفتار بزرگان دانش است.
به همین سبب توجه به بسترسازی های لازم و ایجاد مراکز کتابخوانی و کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی و ترویج فرهنگ مطالعه از راه های مختلف لازم و ضروری است.
کتاب "در هاله ای از غبار"
سرگذشت زندگی سردار حاج احمد متوسلیان می باشد که در چهاردهم تیر سال ۱۳۶۱ توسط عوامل صهیونیست ها در لبنان به اسارت درآمد و تا امروز خبری از او به دست نیامده است.
این کتاب راوی محور و در ۲۲ فصل نوشته شده است. زندگی متوسلیان در این اثر از دوران کودکی تا زمان اسارتش در چهاردهم تیر ماه سال ۱۳۶۱ دنبال می شود. در نگارش این اثر تلاش شد تا با راویانی صحبت شود که تاکنون کمتر از حاج احمد متوسلیان سخن گفته اند. مانند منصور کوچک محسنی، صیف الله منتظری و محسن رفیق دوست و برخی از اعضای خانواده وی که خاطرات جدیدی را بیان کردند.
برای جذابیت بخشیدن به اثر ۴۷ صفحه مصور گنجانده شده که شامل ۸۰ عکس با شرح تصاویر است. مخاطب با دیدن تصاویر و خواندن این شرح به ماجراهای کتاب پی خواهد برد.
«هاله ای از غبار» اولین کتاب از مجموعه کتاب های ۲۷ در ۲۷ است که به روایت زندگی و خاطرات بیست و هفت فرمانده از فرمانده هان لشکر ۲۷ محمد رسول الله می پردازد.
#مناسبتی
چهاردهم تیرماه به عنوان «روز قلم» فرصتی است برای یادآوری منزلت و حرمت قلم و صاحبان آن که عمر خود را برای ارتقای فرهنگ و هنر این مرز و بوم در طبق اخلاص گذاشتهاند.
چهاردهم تیرماه از سال ۱۳۸۱ پس از تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، به عنوان «روز قلم» در تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران ثبت شد.
البته توجه به قلم در سرزمین ما پیشینهای دیرینه دارد. سدهها پیش در ایران باستان، تیرگان یکی از مهمترین جشنهای ایران باستان بوده که آیینهای مخصوصی داشته و یکی از آنها پاسداشت قلم بوده است. یکی از دلایلی که برای این جشن ذکر شده، این است که در این روز، هوشنگ، پادشاه پیشدادی ایران، نویسندگان و کاتبان را به رسمیت شناخت و آنان را گرامی داشت. مردم جشن گرفتند و آن جشن به یاد ارجمندی قلم بر جای ماند. دلیل دیگری هم که برای این جشن ثبت شده، این است که به نوشته ابوریحان بیرونی، ظاهرا چهاردهم تیرماه، روز ستاره تیر یا عطارد است و چون عطارد، کاتب ستارگان است، میتوان این روز را روز نویسنده نامید.
در دین اسلام نیز جایگاه قلم چنان بالاست که خداوند به آن قسم میخورد: «ن وَ الْقَلَمِ وَ ما یَسْطُرُونَ؛ سوگند به قلم و آنچه نویسند». پس از انقلاب، نویسندگان و شاعران سرشناسی چون محمدعلی سپانلو این روز تیرماه را به عنوان روز قلم و نویسنده پیشنهاد دادند، تا اینکه سرانجام در پی پیشنهاد انجمن قلم، ۱۴ تیرماه از سال ۱۳۸۱ به عنوان «روز قلم» نامگذاری شد.
البته محمدرضا سرشار از مسئولان انجمن قلم میگوید: پیشنهاد ما روز نزول سوره قلم بود، اما ظاهرا روز ۱۴ تیر را که در یکی از کتابهای باستانی مربوط به جشن تیرگان است برای این روز انتخاب کردند. درباره جشن تیرگان نوشته شده است ایرانیان باستان از ۱۳ تیرماه به مدت ۱۰ روز جشن تیرگان برگزار میکردهاند و روز ۱۴ تیر روز عطارد بوده که آن را کاتب دیگر سیارات مینامیدهاند. مسئولان وقت نیز گشتند یک مناسبت ایران باستانی برای روز قلم پیدا کردند.
در نهایت ۱۴ تیر به نام «روز قلم» در تقویم رسمی کشورمان نام گرفته اما این مناسبت هنوز چندان در میان مردم و حتی اصحاب قلم و اندیشه شناختهشده نیست و در این سالها برنامههای چندانی برای معرفی و شناساندن و ارج نهادن این روز درنظر گرفته نشده و اگر برنامههایی بوده، بسیار کم بوده است.