#آموزش_عمومی

 

#معرفی_نویسنده

 

علامه دهخدادرسال ۱۲۵۷خورشیدی درتهران چشم به جهان گشود.

 

او پس ازفراگیری علوم رایج آن زمان وادامه تحصیل درمدرسه سیاسی، زبان فرانسه رابه صورت کامل آموخت. این ادیب پس ازچند سال خدمت دروزارت امورخارجه وکسب تجربه بادعوت میرزا جهانگیر خان شیرازی ومیرزا قاسم خان تبریزی، روزنامه صوراسرافیل رابه چاپ رساندوباایجاد سبک نوینی درعرصه روزنامه نگاری، نوشته های طنز خویش رابرای انتقادازشرایط حاکم برجامعه در ستون چرندوپرندمنتشرکردواینگونه یکی از بنیانگذاران طنزدرایران شد. «امثال و حکم، ترجمه عظمت و انحطاط رومیان، ترجمه روح القوانین، فرهنگ فرانسه به زبان فارسی، تعلیقات بردیوان ناصرخسرو، تصحیح دیوان حافظ، مجموعه مقالات، پندها و کلمات قصارودیوان دهخدا» از دیگر اثرهای ارزشمند این ادیب برجسته به شمارمی رود. دهخدا پس ازجنگ جهانی اول وروی کارآمدن رضاخان از کار سیاسی کناره گرفت و به کار گردآوری لغت روی‌ آورد. لغت‌نامه‌ دهخدا بزرگ‌ترین دستاورد علمی علامه دهخدا است. او در ۴۵ سال کوشش پیگیر توانست بیش از سه میلیون برگه ازنوشته‌های استادان ادب فارسی و عربی، لغت‌نامه‌های چاپی وخطی، کتاب‌های تاریخ وجغرافیا، پزشکی، اخترشناسی، ریاضی، فلسفه، فقه وبسیاری دیگر فراهم آورد. همچنین در این کوشش پی‌گیر برای فراهم آوردن لغت‌نامه، به تصحیح برخی از کتاب‌هایی که از آن‌ها بهره می‌برد، نیز روی آورد که برخی از آن‌ها به چاپ رسیده و برخی هنوز چاپ نشده است. با این همه، لغت‌نامه مهم‌ترین دستاورد علمی دهخدا به شمار می‌آید. دهخداهنگامی که درجریان جنگ جهانی اول دریکی ازروستاهای چهارمحال وبختیاری به سرمی‌برد، به فکرنگارش چنین اثری افتاد. او در آن گوشه‌ تنهایی درپی کتاب بودتامونس تنهایی ‌اش باشد و درآن‌جا تنها به لاروس کوچک دست یافت. به‌ناچار کارپژوهشی خودراباهمان لاروس کوچک آغاز کردوبرابرهای فارسی بسیاری ازآن واژه‌های فرانسوی راپیداکردونوشت. پس از بازگشت ازچهارمحال وبختیاری درسال ۱۲۹۷ خورشیدی جست وجوبرای گردآوری لغت را آغاز کرد. به تعبیردهخداشناخت لغت دریچهٔ علوم و فلسفه مدرن وتمدن‌سازی ولغت‌نامه عامل حیاتی در پاسداری اززبان وهویت جمعی است . به‌همین‌علت برخی او را معمار ادبیات فارسی معاصر می‌دانند. علی اکبر دهخدا سرانجام پس از سال ها کوشش در راه جمع آوری لغت نامه فارسی و خدمت به سیاست، فرهنگ، علم و ادب ایران در هفتم اسفند ۱۳۳۴ خورشیدی در تهران چشم از دنیا فروبست.

منابع:

تاریخ مطبوعات و ادبیات ایران در دوره مشروطیت، ادوارد براون، ترجمه محمد عباسی، انتشارات معرفت.

ادبیات فارسی از عصرجامی تا روزگارما، محمدرضاشفیعی کدکنی،نشرنی،۱۳۷۸.

معین، محمد، دهخدا(از مجموعه مقاله های مقدمه لغت نامه)، انتشارات دانشگاه تهران،۱۳۷۷